Imprezy i zgromadzenia

Zgromadzenia publiczne

Data publikacji 01.07.2020

Wolność zgromadzenia jest jednym z elementów demokracji, który pozwala ludziom w szczególny sposób komunikować się ze sobą i wspólnie wyrażać ich poglądy. 

Problematykę zgromadzeń reguluje wiele aktów prawnych, wśród których podstawowe znaczenie mają Konstytucja RP i ustawa Prawo o zgromadzeniach.

Charakterystyka zgromadzenia

Zgromadzeniem jest zgrupowaniem osób na otwartej przestrzeni dostępnej dla nieokreślonych imiennie osób w określonym miejscu w celu odbycia wspólnych obrad lub w celu wspólnego wyrażenia stanowiska w sprawach publicznych. 

Zawiadomienie o zgromadzeniu publicznym

Organizator zgromadzenia publicznego obowiązany jest zawiadomić organ gminy w taki sposób, aby wiadomość o nim dotarła nie później niż na 6 dni, a najwcześniej 30 dni przed datą zgromadzenia (tryb zwykły).  W przypadku gdy organizator zgromadzenia uzna, że planowane zgromadzenie nie będzie powodować utrudnień w ruchu drogowym, a w szczególności powodować zmiany w jego organizacji organizator zawiadamia właściwe gminne (miejskie) centrum zarządzania kryzysowego, a w przypadku gdy w danej gminie nie zostało ono utworzone - wojewódzkie centrum zarządzania kryzysowego, nie wcześniej niż na 30 dni i nie później niż na 2 dni przez planowaną datą zgromadzenia (postępowanie uproszczone w sprawach zgromadzeń). 

Zakaz zgromadzeń i procedura odwoławcza

Organ gminy zakazuje zgromadzenia publicznego, gdy jego cel narusza wolność pokojowego zgromadzania się, jego odbycie narusza zasady organizowania zgromadzeń albo cel zgromadzenia lub jego odbycie naruszają przepisy karne. Organ gminy może również zakazać zgromadzenia publicznego w przypadku gdy jego odbycie  może zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach.

Organ gminy, po wydaniu decyzji o zakazie zgromadzenia, udostępnia niezwłocznie tę decyzję na stronie podmiotowej w Biuletynie Informacji Publicznej i przekazuje ją organizatorowi zgromadzenia za pomocą środków komunikacji elektronicznej wraz z informacją o jej udostępnieniu. Jednocześnie organ gminy przekazuje decyzję o zakazie zgromadzenia wraz z aktami sprawy właściwemu sądowi okręgowemu.

Wyjątki dotyczące zgromadzeń publicznych

Wyjątkiem od obowiązku zawiadomienia o zgromadzeniu publicznym jest sytuacja, gdy rada gminy określi miejsca, w których takie zawiadomienie nie jest wymagane.

Istnieje również tzw. zgromadzenie „spontaniczne”, Zgromadzeniem spontanicznym jest zgromadzenie, które odbywa się w związku z zaistniałym nagłym i niemożliwym do wcześniejszego przewidzenia wydarzeniem związanym ze sferą publiczną, którego odbycie w innym terminie byłoby niecelowe lub mało istotne z punktu widzenia debaty publicznej.

Organizacja zgromadzenia

Każde zgromadzenie publiczne powinno mieć przewodniczącego, który otwiera zgromadzenie, kieruje jego przebiegiem i je zamyka. Osoba taka odpowiada za zgodny z przepisami prawa przebieg zgromadzenia. Przewodniczący ma prawo żądać opuszczenia zgromadzenia przez osobę naruszającą przepisy ustawy o zgromadzeniach albo uniemożliwiającą lub próbującą udaremnić zgromadzenie.

Jeśli uczestnik zgromadzenia nie podporządkuje się żądaniu, przewodniczący zgromadzenia może zwrócić się o pomoc do Policji lub Straży Miejskiej.

Z chwilą rozwiązania lub zamknięcia zgromadzenia jego uczestnicy mają obowiązek opuścić miejsce, w którym się ono odbywało. Zgromadzenie może być też rozwiązane przez przedstawiciela organu gminy, jeżeli jego przebieg zagraża zdrowiu lub życiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach lub gdy narusza przepisy prawa o zgromadzeniach albo przepisy ustaw karnych, a przewodniczący, uprzedzony o konieczności rozwiązania zgromadzenia, wzbrania się to uczynić.

Odpowiedzialność za wykroczenia związane ze zgromadzeniem

  1. art.. 52 § 1  Kodeksu Wykroczeń 
    Kto bierze udział w zgromadzeniu, posiadając przy sobie broń, materiały wybuchowe, wyroby pirotechniczne lub inne niebezpieczne materiały lub narzędzia - podlega karze aresztu do 14 dni, karze ograniczenia wolności albo karze grzywny.
  2. art.. 52 § 2  Kodeksu Wykroczeń
    Kto:
    • przeszkadza lub usiłuje przeszkodzić w organizowaniu lub w przebiegu niezakazanego zgromadzenia,
    • organizuje zgromadzenie bez wymaganego zawiadomienia lub przewodniczy takiemu zgromadzeniu lub zgromadzeniu zakazanemu,
    • przewodniczy zgromadzeniu po rozwiązaniu go,
    •  bezprawnie zajmuje lub wzbrania się opuścić miejsce, którym inna osoba lub organizacja prawnie rozporządza jako organizator lub przewodniczący zgromadzenia.

      podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny.

Przepisy:

  1. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 roku o Policji (Dz.U. 2020 roku, poz. 360,956 ze zmianami); (dokument w pdf)
  2. Ustawa z dnia 24 lipca 2015 roku Prawo o zgromadzeniach (Dz. U. 2015 poz. 1485 ze zmianami); (dokument w pdf)
Powrót na górę strony