Seniorzy
BEZPIECZEŃSTWO SENIORÓW
Policja jako organ stojący na straży praworządności, jako umundurowana i uzbrojona formacja powołana została przede wszystkim do ochrony bezpieczeństwa życia i zdrowia ludzi oraz ich mienia, a także utrzymywania porządku publicznego. Zapewnienie obywatelom szeroko rozumianego bezpieczeństwa jest również jedną z podstawowych funkcji całego państwa, na które składa się między innymi poczucie pewności, swobodnego rozwoju, brak odczuwania ryzyka przed utratą istotnych wartości materialnych.
Współczesny świat determinuje wiele zagrożeń. Rozwój cywilizacyjny i techniczny znacznie przyczynił się do wzrostu przestępczości w naszym kraju, przede wszystkim w cyberprzestrzeni. Komunikacja tworzona przez systemy powiązań internetowych pozwala na rozwijanie i modyfikację zjawiska oszustwa w coraz to nowszych metodach działania przestępców.
Do niedawna to seniorzy najczęściej padali ofiarami tego typu przestępczości. W tym przypadku jednym z najczęściej popełnianych przestępstw na szkodę osób starszych jest oszustwo dokonywane metodą „na wnuczka”, „na policjanta” lub inną legendę. Związana z wiekiem bezradność i samotność powodują, że ludzie starsi stają się łatwym celem dla grup przestępczych. Sprawcy, nie zważając
na status społeczny swoich ofiar, wykorzystują ich łatwowierność, dobroć czy chęć pomocy innym osobom. Jest ono szczególnie dotkliwe, ponieważ bardzo często seniorzy w wyniku działania oszustów tracą oszczędności całego życia. Sprawcy działają bardzo przebiegle zmieniając i modyfikując modus operandi.
Analizując dane statystyczne z ostatnich czterech lat (2020-2023) należy stwierdzić,
iż wartość strat jest proporcjonalna do ilości zdarzeń i tak w roku 2020 średnio na jeden przypadek, wartość strat wyniosła około 40 000 zł. Oczywiście jest to średnia, ponieważ zakres strat materialnych jest bardzo szeroki. W roku 2021 średnia wyniosła około 38 000 zł, a w roku 2022 około 48 000 zł, natomiast w roku 2023 około 50 000 zł. Widać, iż współczynnik proporcjonalności w kolejnych latach wzrasta, czyli sprawcy oszukują poszczególnych pokrzywdzonych na coraz większe straty. Można wnioskować, iż przestępcy skrupulatniej „filtrują” ofiary, aby zmniejszyć ich ilość, a tym samym zmniejszyć ryzyko zastania złapanym przez organy ścigania, jednocześnie zwiększając zysk. Wydaje się, że sprawcy całkowicie przeszli na dobrze zorganizowane grupy przestępcze specjalizujące
się w tych przestępstwach.
Aby skutecznie zwalczać tego rodzaju proceder, konieczna jest właściwa edukacja społeczności, która wydaje się kluczem do osiągnięcia sukcesu, jakim byłoby wyeliminowanie tej działalności przestępczej. Przytoczona przestępczość jest niewątpliwie bardzo szkodliwa społecznie. Pomimo dobrych, wypracowanych przez ostatnie lata praktyk we współpracy z wieloma instytucjami wciąż zauważalny jest wysoki poziom przedstawionych oszustw. Niezbędne zatem wydaje się zintensyfikowanie działań związanych z szeroko pojętą profilaktyką społeczną.
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom społecznym, należy dostosować działania profilaktyczne, by w jak najefektywniejszy sposób dotrzeć do wskazanej grupy odbiorczej, m.in. korzystając z potencjału naszej młodzieży w rodzinnym środowisku. Mając na uwadze czasy, w których wychowywane jest najmłodsze pokolenie, (jak dowodzą badania naukowe) największą aktywność
w sieci czy przy urządzeniach elektronicznych wykazuje właśnie ta grupa społeczna. Należy zatem przyjąć, iż negatywny wpływ internetu na rozwój dziecka jest proporcjonalnie taki sam jak i jego pozytywne oddziaływanie na kształtowanie jego zdolności i umiejętności posługiwania się nim. Dziś większość zawodów i elementów codzienności wymaga znajomości obsługi komputera oraz internetu – dziecko, jeżeli tylko będzie miało szansę, z łatwością opanuje te umiejętności intuicyjnie. Zagrożenia płynące z nieodpowiedniego używania Internetu przez starszych, dają możliwość rozwijania się metod oszustw hakerom znakomicie poruszającym się w tym obszarze.
Zadaniem dolnośląskich profilaktyków będzie zatem dotarcie do jak najszerszego grona starszych wychowanków szkół podstawowych, a także ponadpodstawowych, którym uświadomi się współczesne zagrożenia dotykające ich rodziców, dziadków, członków rodziny, powierzając jednocześnie „społeczną misję” edukacyjną umiejętnego korzystania z urządzeń, aplikacji, programów etc., gdyż to właśnie młodzież posiada największą wiedze na temat zagrożenia bezpieczeństwa w cyberprzestrzeni oraz sprawnie operuje słownictwem definiującym wirtualne ataki w tej globalnej sieci, tj.:
• ransomware – czyli oprogramowanie, które blokuje dostęp do systemu komputerowego lub uniemożliwia odczyt zapisanych w nim danych, a następnie żąda od ofiary okupu za przywrócenie stanu pierwotnego;
• phishing i spearphishing – przestępca podszywa się pod inną osobę lub instytucję, w celu wyłudzania poufnych informacji, czy nakłanianie ofiary do określonych działań;
• ataki DDoS – ukierunkowane są na witryny internetowe i serwisy przez naruszenie usług sieci w dążeniu do wyczerpania zasobów aplikacji;
• cryptojacking – sposób wydobywania kryptowalut z wykorzystaniem urządzeń należących do innych;
złośliwe oprogramowanie – wirusy, programy szpiegowskie, malware i konie trojańskie.
W walce ze zdiagnozowanym problemem, wdrożona została kampania pn. „ZŁOTA PIĄTKA BEZPIECZEŃSTWA TWOICH PIENIĘDZY”, zainicjonowana przez Wydział Prewencji oraz Sekcję Prasową Komendy Wojewódzkiej Policji we Wrocławiu. Jest ona odpowiedzią
na zapotrzebowanie społeczne w zakresie informacji i edukacji związanej z wyjaśnieniem sposobów unikania zagrożeń w aspekcie oszustw popełnianych wobec osób starszych, jak również
za pośrednictwem mediów społecznościowych dotyczących „możliwości inwestycyjnych” wśród młodszego pokolenia.
Dolnośląscy policjanci swoje działania profilaktyczne prowadzą z wykorzystaniem różorodnej formy oddziaływań, np. takich jak:
• spotkania informacyjne i edukacyjne skierowane do młodzieży i dorosłych odbiorców, w tym przedstawicieli różnych grup zawodowych, dotyczące szeroko rozumianej problematyki oszustw,
• publikacje, materiały informacyjne, plakaty, ulotki, krótkie materiały online, nagrania video, etc., mające na celu promowanie bezpiecznych zachowań, podniesienie świadomości osób starszych w obszarze przeciwdziałania popełnieniu oszustw metodą na legendę, a także podniesienie świadomości osób w obszarze przeciwdziałania oszustw internetowych związanych z kryptowalutami,
• akcje plenerowe, internetowe i happeningi z udziałem młodych lokalnych autorytetów, przedstawicieli świata sztuki, kultury, muzyki, popularnych wśród młodego środowiska youtuberów, przedstawiająca jasne przesłanki przeciwko oszustom w cyberprzestrzeni
(np. kradzież tożsamości),
• kampanie informacyjne, w tym na nośnikach elektronicznych, tablicach świetlnych dotyczące metod wykorzystywanych przez „świat przestępczy” w sieci.
W myśl kampanii pn. „ZŁOTA PIĄTKA BEZPIECZEŃSTWA TWOICH PIENIĘDZY”:
SENIORZE!!! NIE DAJ SIĘ OSZUKAĆ:
- OSZUŚCI zawsze kontaktują się telefonicznie, podszywając się pod Twoich BLISKICH/POLICJANTA/PROKURATORA.
- NIE PRZEKAZUJ nikomu pieniędzy i kosztowności.
- ROZŁĄCZ SIĘ!!!
- ZWERYFIKUJ czy Twoi bliscy potrzebują TWOICH PIENIEDZY.
- POWIADOM Policję osobiście lub pod numerem telefonu 112.